Wat is longkanker?
Bij longkanker ontstaat er een kwaadaardig gezwel (= tumor) in het longweefsel of de luchtpijp. Doordat kwaadaardige cellen via het bloed en de lymfeklieren kunnen bewegen, kan deze ziekte zich ook naar andere organen verspreiden en uitzaaiingen (= metastasen) veroorzaken. Er bestaan verschillende soorten, waarbij we 2 hoofdsoorten onderscheiden: niet-kleincellige en kleincellige longkanker.
Wat zijn de symptomen van longkanker?
Zoals bij elke aandoening is preventie van levensbelang. Daarom is een belangrijk advies: herken longkanker en zorg voor een tijdige opsporing ervan. Het leren herkennen van de symptomen is daarbij een eerste, cruciale stap.
Mogelijke symptomen van longkanker zijn afhankelijk van de plaats van de tumor, grootte van de tumor en eventuele uitzaaiingen. In sommige gevallen wordt deze kanker per toeval ontdekt, zonder dat er sprake is van één van de onderstaande symptomen:
- Verandering in het hoestpatroon (bv. hardnekkige prikkelhoest)
- Bloed in het opgehoest slijm
- Kortademigheid en ademhalingsproblemen
- Herhaaldelijke longontstekingen
- Voortdurende heesheid
- Aanhoudende pijn in de borststreek, rug of schouderregio
Hoe is het verloop van longkanker? Verschillende stadia:
De ernst van de longkanker alsook de behandeling wordt in sterke mate bepaald door het stadium van de ziekte op het moment van diagnose. Om dit stadium te bepalen gebeuren in het begin van de diagnose meerdere onderzoeken (bv. CT scan, NMR scan, botscan, PET-CT scan, …)
- Stadium I en II: enkel tumor in de long
- Stadium III: tumor in de long en in de klieren tussen beide longen
- Stadium IV: tumor in de long met uitzaaiing(en) in andere organen
Longkanker is wereldwijd één van de meest voorkomende kankers.
In België wordt deze aandoening jaarlijks bij ongeveer 8000 mensen vastgesteld. De gemiddelde leeftijd waarop dit gebeurt is tussen de 55 en 80 jaar.
Niet-kleincellige longkanker is de vaakst voorkomende soort, kleincellige beduidend minder.
Ongeveer 20-25% van de longtumoren bevindt zich bij diagnose in stadium I of II, 20% in stadium III, terwijl de meerderheid zich in stadium IV bevindt.
Wat is de oorzaak van longkanker?
De belangrijkste risicofactor bij longkanker is roken. Zowel actief als passief roken hebben een negatieve invloed op de ontwikkeling van deze ziekte. Verder spelen ook omgevingsfactoren, zoals beroepsmatige blootstelling aan stoffen, zoals o.a. asbest, arseen, nikkel, cadmium en chroom, en luchtverontreiniging een belangrijke rol. Ook genetische factoren, COPD en longtuberculose kunnen een oorzaak zijn.
Longvlies- of asbestkanker
Longvlieskanker, ook bekend als mesothelioom, is een zeldzame kankervorm die ontstaat in het longvlies, het dunne weefsel dat de longen bedekt. Deze kanker wordt veroorzaakt door de inademing van asbest. De ingeademde asbestvezels nestelen zich in de longvliezen waar ze de bekledende cellen prikkelen. Hierdoor veranderen deze cellen in kwaadaardige tumorcellen en ontstaat er een tumor.
De symptomen van longvlieskanker kunnen overeenkomen met andere longaandoeningen. Zo zijn kortademigheid, pijn op de borst, vermoeidheid, gewichtsverlies en hoesten mogelijke signalen. Raadpleeg steeds een arts bij de vaststelling van mogelijke alarmsignalen.
Hoe kan longkanker behandeld worden?
Longkanker komt voor in verschillende vormen. Om de patiënt een passende behandeling voor te stellen, moet de specialist achterhalen uit welke soort cellen de tumor is ontstaan, of er bepaalde “mutaties” in de tumor aanwezig zijn en in welke mate die ziekte zich in het lichaam heeft verspreid. Het stellen van de diagnose omvat verschillende onderzoeken, waarvan de resultaten wekelijks in een teamoverleg worden besproken. Ook de huisarts wordt uitgenodigd. Tijdens dit overleg wordt bepaald welke behandeling het meest geschikt is.
Teamwerk
De behandeling van deze kanker is teamwerk. Niet alleen verschillende artsen-specialisten zijn hierbij betrokken, ook verpleegkundigen, de sociale dienst, psychologen, diëtisten, een studieteam, palliatief support team en spirituele dienst dragen hun steentje bij aan de behandeling ervan.
Wij dringen aan op een goed contact met de huisarts. Dit is belangrijk bij de diagnose en gedurende het volledige verdere behandelingstraject.
Heelkunde of chirurgie
Indien de tumor zich enkel in de long bevindt en dus niet uitgezaaid is, wordt de tumor bij voorkeur door de longchirurg verwijderd. Soms dient voorafgaand aan de operatie of nadien nog chemotherapie, immunotherapie of radiotherapie (bestraling) gegeven te worden.
Radiotherapie
Indien een longoperatie te risicovol is, kan een niet-uitgezaaide longtumor ook bestraald worden.
Als een tumor zich niet uitsluitend in de long bevindt, maar ook in klieren tussen beide longen, bestaat de behandeling in principe uit zowel chemotherapie als radiotherapie, met soms nadien nog immunotherapie.
Als een uitzaaiing of metastase bepaalde klachten veroorzaakt, zoals bv. pijn in het bot, kan deze bestraald worden.
Chemotherapie en immunotherapie
Uitgezaaide longtumoren worden doorgaans behandeld met chemotherapie, immunotherapie of een combinatie van beide. Ongeveer 15% van de patiënten met een uitgezaaide longkanker komen in aanmerking voor een behandeling met een soort chemo-pil.
Nieuwe studiebehandeling longkanker
Alhoewel er de voorbije jaren op het vlak van de behandeling van longkanker veel vooruitgang is gemaakt, blijft dit nog steeds een ernstige aandoening. Het team van AZ Delta wil dan ook meewerken aan de ontwikkeling van nieuwe en betere behandelingen. Om die reden worden vaak studiebehandelingen aangeboden. Meer info over de studiebehandelingen is te vinden op de pagina Lopende studies Pneumologie van AZ Delta.
Contact opnemen met ons studieteam kan steeds via Melissa Masschelin of Lore Carton.
Palliatieve zorg
Naast medische behandelingen wordt ook aandacht besteed aan behandelingen die gericht zijn op het behouden van een optimale levenskwaliteit bij ongeneeslijke kanker. Dit noemen we “palliatieve zorgen”.
Vaak wordt “palliatief” verward met “terminaal”, wat niet hetzelfde is. “Terminaal” betekent de laatste fase van het leven, terwijl palliatieve zorgen best zo vroeg mogelijk opgestart worden, vanaf de diagnose van een stadium IV longkanker.
Meer info over algemene palliatieve zorgen vind je op de website van Federatie Palliatieve Zorg Vlaanderen. Specifieke informatie voor de regio West-Vlaanderen is te lezen op Palliatieve zorg West-Vlaanderen.
Digitaal zorgpad
Tijdens de behandeling worden onze longkankerpatiënten gevolgd in een “digitaal zorgpad”. Deze app maakt het mogelijk om de patiënt van zeer dichtbij te blijven opvolgen en kort op de bal te spelen bij eventuele complicaties. Wekelijks worden er e-mails uitgestuurd met de vraag of er bepaalde bijwerkingen zijn. Is dit het geval, dan krijgt het zorgteam automatisch een verwittiging. De patiënt kan ook aangeven of hij/zij wenst gecontacteerd te worden voor een bepaald probleem.
Het digitaal zorgpad is ontwikkeld in nauwe samenwerking met de huisartsen. Bij een raadpleging zal ook de huisarts kunnen nagaan welke behandeling de patiënt krijgt en welke ongemakken er de voorbije periode zijn gemeld.
Patiëntenvereniging
Nood aan contact of een gesprek met lotgenoten? Hiervoor kan je terecht bij Alles over kanker.
Meer informatie
Je kan ook surfen naar de website van “Kom op tegen kanker”, waar je de mogelijkheid krijgt om kankeronderzoek te ondersteunen.