Impact van slaapapneu op het rijbewijs

Slaapapneu is een ziekte die de slaapkwaliteit ernstig kan verstoren en vaak gepaard gaat met  abnormale slaperigheid overdag. Deze situatie kan in het dagelijks leven potentieel gevaarlijke gevolgen met zich meebrengen, zoals tijdens het autorijden. Daarom is slaapapneu opgenomen in de regelgeving van het rijbewijs. Wat dit precies inhoudt, lees je in dit artikel. 

Ongemerkt verstoorde nachtrust 

Slaapapneu is een slaapstoornis waarbij de ademhaling tijdens de slaap herhaaldelijk stopt. Deze onderbrekingen, apneus genoemd, kunnen enkele seconden tot minuten duren en komen vaak meerdere keren per uur voor. Dit leidt tot een gefragmenteerde, niet-verkwikkende slaap, met overmatige slaperigheid overdag als gevolg. 

Gevaar op de weg 

Veel mensen met slaapapneu zijn zich niet bewust van deze onderbrekingen, maar ervaren symptomen overdag, waaronder ongewild indommelen in rustige omstandigheden. Overmatige slaperigheid kan leiden tot gevaarlijke situaties, zoals in slaap vallen op het werk, in de klas of, erger nog, tijdens het besturen van een voertuig. In dit laatste geval brengt de persoon in kwestie niet enkel zichzelf, maar ook andere weggebruikers in gevaar. “Voor personen die dagelijks rijden voor woon-werkverkeer, maar zeker ook voor beroepschauffeurs die vele uren per dag op de baan zijn, is dit een groot risico,” aldus Prof. Dr. Pevernagie, pneumoloog en slaapspecialist in het AZ Delta. 

Opgenomen in regelgeving rijbewijs 

Omwille van het risico op ongevallen door slaperigheid achter het stuur is obstructieve slaapapneu opgenomen in de regelgeving van het rijbewijs. Mag je autorijden wanneer je bent gediagnosticeerd met slaapapneu? “Dit is een zeer belangrijke vraag en moet genuanceerd worden beantwoord.” Prof. Dr. Pevernagie gaat verder: “De wetgeving bepaalt dat personen met slaapapneu rijongeschikt worden geacht wanneer twee voorwaarden zijn vervuld, namelijk slaapapneu hebben met een index van meer dan 15 ademstops per uur én slaperig zijn achter het stuur.”

“De wet bepaalt niet dat je rijongeschikt bent wanneer je enkel meer dan 15 ademstops per uur hebt. Slaperigheid is een essentiële voorwaarde. De regelgeving moet strikt worden geïnterpreteerd,” zegt Prof. Dr. Pevernagie.

1 maand rijongeschikt 

Betekent dit dat patiënten permanent hun rijbewijs verliezen? Absoluut niet, benadrukt Prof. Dr. Dirk Pevernagie: “Om het rijbewijs terug te krijgen, moet de patiënt eerst een maand worden behandeld. Na een maand worden de resultaten geëvalueerd. Bij een succesvol resultaat, met name voldoende controle van de ademstops en verdwijnen van de slaperigheid, kan de chauffeur het rijbewijs terugkrijgen. In sommige gevallen, zoals bijvoorbeeld bij beroepschauffeurs, kan tijdelijke werkongeschiktheid noodzakelijk zijn.” 

Collectieve verantwoordelijkheid 

Wat het risico van een patiënt met slaapapneu op de weg betreft, acht Prof. Dr. Pevernagie dit als een gedeelde verantwoordelijkheid van zowel de patiënt als arts. “Het is essentieel dat patiënten zich bewust zijn van hun toestand en de risico's die gepaard gaan met onbehandelde slaapapneu. Als een patiënt, die onvoldoende behandeld is, een ongeval veroorzaakt, kan hij of zij burgerrechtelijk aansprakelijk worden gesteld, wat ook gevolgen kan hebben voor de verzekeringsdekking. Maar ook als arts hebben we de taak om patiënten duidelijk te informeren en hen sterk aan te ontraden om de eerste maand na aanvang van de behandeling een voertuig te besturen.”

Stel je bij jezelf vast dat je abnormaal slaperig bent overdag en ook snurkt, dan is dit zeker een reden om je te laten onderzoeken.